De meester en zijn leerling

Eigenlijk was ik niet van plan om mijn weblog nieuw leven in te blazen. Een vervelende blessure heeft mij er de afgelopen maanden van weerhouden om (naast mijn werk) achter de computer plaats te nemen.

Maar de afgelopen week voelde ik me steeds meer geneigd om weer te gaan bloggen. Niet in de laatste plaats omdat mijn tweede deelname aan de Nijmeegse Vierdaagse steeds dichterbij komt. Ik heb er dit jaar al zo’n 693 trainingskilometers opzitten. Meer over mijn Vierdaagse voorbereiding later. Ik voel me namelijk in eerste instantie vooral genoopt om een eigen recensie op te stellen van de concerten van twee beroemde tenoren die ik vorige week heb mogen bijwonen. Donderdag een concert van de oude meester Plácido Domingo in de Ziggo Dome (leve vakantieveilingen ;)). Woensdag een concert van zijn “leerling” Rolando Villazón in het Concertgebouw.

De recensies die ik tot nu toe heb gelezen over de arme Villazón logen er niet om. Termen als “aanfluiting” heb ik meermaals voorbij zien komen. Tragisch. Tot 2009 zou niemand het in zijn of haar hoofd hebben gehaald om Villazón en “aanfluiting” in een adem te noemen. Met zijn inlevingsvermogen, enthousiasme en warme tenor deed Villazón denken aan zijn grote voorbeeld en mentor Plácido Domingo. Waar Domingo zijn stem echter wonderbaarlijk goed heeft geconserveerd, begon de stem van Villazón in 2009 te haperen. Een poliep op de stembanden werd geconstateerd. Sindsdien bleven stemproblemen de jonge Mexicaan (amper 42) achtervolgen. Zo ook woensdag. Villazón had keelontsteking, maar was toch vastbesloten om het concert (zij het met een aangepast programma) door te laten gaan. Hij lichtte zelf, behoorlijk schor, de veranderingen in het programma (gefocust op Guiseppe Verdi, wiens 200ste geboortejaar dit jaar wordt gevierd) toe. Voor de pauze heb ik, maar ook mijn moeder die mij uiteraard vergezelde, soms met samengeknepen billen zitten kijken en luisteren. Wij waren zó bang dat Villazón zijn stem helemaal kwijt zou raken (en de tenor zelf waarschijnlijk ook). Gelukkig gebeurde dat niet. Maar dat Villazón last had van zijn keel hoorden we absoluut, vooral bij de noten in de hogere tenorregionen (het was overigens nooit vals, meer schor). Hij probeerde dit de compenseren door zoals altijd vol energie en dramatiek op het podium te staan. De man maakte van elke aria een opera op zich, daarom was hij toch plezant om naar te kijken, ondanks de soms wat haperende zang (daarbij is Verdi ook niet de makkelijkste componist om aria’s van de zingen, zeker niet als je keelontsteking hebt).

Na de pauze was Villazón beter op dreef. Hij leek wat meer ontspannen en zong nu aria’s die minder hogere noten behoeften. Vooral in de aria uit Macbeth klonk Villazón bijna als vanouds! Heel indrukwekkend! Het orkest dat Villazón begeleidde, kweet zich voor mijn gevoel prima aan haar taak (geen Concertgebouworkest maar toch ;)). Ik werd alleen een beetje afgeleid door de cellist die nogal zwaar ademde.

Wat Villazón betreft, ik hoop van harte dat hij zijn stemproblemen ooit weer helemaal te boven komt. Het moet vreselijk zijn om te weten dat je grote wapen, je stem, elk moment kan gaan tegenstribbelen. Als Villazón’s stem helemaal in orde is, dan is hij (zeker ook met zijn intense manier van performen) verreweg een van de beste tenoren van het moment. Case in point deze prachtige aria uit Don Giovanni van Wolfgang Amadeus Mozart (mijn favoriete componist, dus die moest ik nog even noemen hihi): http://www.youtube.com/watch?v=e0xVJY2bW3o

Over het concert van Plácido Domingo (bezocht met mijn moeder, mijn vader en een vriendin van mijn moeder) in de Ziggo Dome de volgende dag heb ik verschillende soorten recensies gelezen. Een recensent gaf aan het concert “onbevredigend” te hebben gevonden. Een andere recensent was weer laaiend enthousiast. Ik kan het hier slechts ten dele mee eens zijn. Onbevredigend vond de ambiance. De Ziggo Dome bleek niet geschikt te zijn voor een klassiek concert. Te groot en te onpersoonlijk. Daarbij had men in de Ziggo Dome niet eens de moeite gedaan om het programma aan te kondigen. Nu ben ik zo goed gedrild door mijn moeder dat ik de meeste liederen wel kon raden hihi. Maar dat zal bij lang niet alle aanwezigen het geval zijn geweest. De volgende blunder maakte de Ziggo Dome bij de aankondigen van de maestro. Men nam niet te moeite om de naam van de beste man, toch al meer dan veertig jaar in het vak, goed uit te spreken. Het is Plaaacido Domingo!!!!! En niet Placiedo Domingo!!!!!! Zucht. Ook zag ik dat meerdere mensen tijdens het concert veel hinder ondervonden van de overdadige belichting (er gingen zelfs mensen weg!!). Hier had ik zelf gelukkig geen last van. Ik had meer last van de “lauwe” reacties van het publiek, dat leek niet vooruit te branden gahaaap (hoewel het publiek na de pauze wel een beetje wakker leek te worden).

Het Orkest der Lage Landen (tot mijn verbazing geroemd in een enkele recensie) was matig tot slecht bij het ten gehore brengen van overtures uit opera’s van onder meer Verdi en Wagner. Het Orkest had voor mijn gevoel een te hoog “hoempa” gehalte en produceerde regelmatig een valse noot. Brrr. Het Orkest was gelukkig iets beter (lees: redelijk) als ze de zangers moest begeleiden. Over het optreden van de zangers was ik meer tevreden. Plácido Domigo was niet alleen gekomen, maar liet zich vergezellen door twee mooie (uiteraard!!) zangeressen.

Misschien reageerde het publiek wel zo lauw, omdat ze had verwacht dat Domingo “meer” zou zingen. Zelf heb ik vooral diep respect voor iemand die op zijn 72e nog op zo’n manier kan zingen, klassiek nog wel, vermoedelijk het meest belastende muziekgenre voor de stem. Zoveel minder zong Domingo nou ook weer niet in vergelijking met zijn veel jongere vakgenoten (alleen een jaar of dertig jonger dan Domingo: maar Joseph Calleja, Angela Gheorghiu, Roberto Alagna, Bryn Terfel, José Cura zongen hoogstens een aria/duet of twee meer tijdens de concerten die ik van hen heb mogen bijwonen). Daarbij had Domingo voor de pauze voor als zeer zwaar betitelde aria’s en duetten gekozen. Een aria uit opera van Wagner (geen liefhebber van) en twee duetten uit opera’s van Verdi (wel liefhebber van, vooral van het duet uit La Traviata heb ik genoten, dit duet duurt een minuut of negen, dus telt eigenlijk voor minimaal twee aria’s lol!!).

Bovendien denk ik dat Domingo graag de nieuwe generatie (in dit geval dus de twee zangeressen Michaela Oeste en Angel Blue) een kans wil geven op een plaats in de spotlights. Vooral Angel Blue greep die kans met beide handen aan. Wat innemende zangeres met een prachtige stem (haar gele jurk van voor de pauze wil ik graag overnemen!!). Hier gaan we in de toekomst nog veel van horen!!!!!

Terug naar de maestro zelf. Voor de pauze ruimte gevonden voor het zwaardere werk. Na de pauze de wat luchtige liederen ingezet. Uit operettes van Franz Léhar kwamen bijvoorbeeld Dein is mein ganzes herz (kan ik helemaal meezingen, niet gedaan hihi) en Lippen Schweigen (duet geraden door mijn moeder en mijzelf voordat de muziek überhaupt was ingezet hihi). Oh en ik moet ook niet de samenzang voor drie uit de opera/operette Die Fledermaus van Johann Strauss jr. niet vergeten. Heel grappig en "infectious", dit deuntje loop ik nog steeds te neuriën! Gelukkig werden er ook nog een aantal Spaanstalige liederen ten gehore gebracht (ik vind het zo mooi als Domingo in zijn moedertaal zingt!). Helaas geen van mijn favorieten Granada, Celito Lindo of Ay mi morena maar wel Bésame Mucho (ook mooi) en een gevoelig lied uit een Zarzuela (Spaanse opera).

Kortom: ambiance was teleurstellend (akoestiek overigens wel in orde, dat viel me mee van de Ziggo Dome). Maar wat Plácido Domingo als 72-jarige nog kan vind ik ongelooflijk (bij het laatste lied zag je pas zijn grote vermoeidheid). Hij is nog steeds bijzonder innemend, een echte “presence on stage” en daarbij ook nog eens goed bij stem! Rolando Villazón kan er alleen maar van dromen dat zijn stem op 72-jarige leeftijd nog in zo’n goede staat is.

Zo dit zal het eerste en vermoedelijk laatste niet-Vierdaagse gerelateerde onderwerp van deze weblog zijn. In een volgende blog zal ik wat dieper ingaan op mijn Vierdaagse trainingen.